تجربه کاربریطراحی شناختی

آگاهی از تأثیر سوگیریهای شناختی در دیزاین

سوگیریهای شناختی در طراحی به معنای تأثیر و تحت‌تأثیر قرار دادن نحوه‌ی فکر کردن و تصمیم‌گیری کاربران هستند.

این سوگیریها می‌توانند بر اساس نظریات و مطالعات در حوزه‌های روانشناسی و علوم شناختی مطرح شوند و در طراحی مطالب، ارتباطات، تجربه کاربری، و دیزاین‌های مختلف مورد استفاده قرار بگیرند. در زیر به برخی از انواع سوگیریهای شناختی و نحوه‌ی استفاده از آن‌ها در دیزاین اشاره می‌شود:

1. سوگیری تأییدی (Confirmation Bias):

  • توضیح: این سوگیری به این معناست که افراد به دنبال تأیید نظرات و باورهای خود هستند و معمولاً اطلاعاتی را که به نظراتشان متناقض باشد نادیده می‌گیرند یا آن را نادیده می‌گیرند.
  • کاربرد در دیزاین: در طراحی مطالب و رابط‌های کاربری، می‌توان از این سوگیری برای ارائه اطلاعات به شکلی استفاده کرد که با نظرات و باورهای اصلی کاربر سازگار باشد و او را به تأیید نظرات خود ترغیب کند.

2. سوگیری نمایشی (Availability Bias):

  • توضیح: این سوگیری به این معناست که افراد بر اساس اطلاعاتی که به راحتی در دسترس و قابل دستیابی هستند، تصمیم‌گیری می‌کنند و به این اطلاعات اولویت می‌دهند.
  • کاربرد در دیزاین: در طراحی رابط‌های کاربری، می‌توان اطلاعات و گزینه‌هایی که برای کاربران بیشتر دسترسی‌پذیر هستند، برجسته کرد تا تصمیم‌گیری آن‌ها را در جهتی خاص موجب شود.

3. سوگیری تاثیر حوادث نادر (Impact Bias):

  • توضیح: این سوگیری به این معناست که مغز انسان به‌طور معمول از اتفاقات نادر بیشتر تأثیر پذیر است و ممکن است ارزش آن را بیش‌اندازه بپردازد.
  • کاربرد در دیزاین: در طراحی مطالب و رابط‌های کاربری، می‌توان از این سوگیری برای برجسته کردن اتفاقات و رخدادهای خاصی استفاده کرد تا توجه و تأثیر بیشتری روی کاربران داشته باشد.

4. سوگیری پیش‌فرض (Default Bias):

  • توضیح: این سوگیری به این معناست که افراد به سمت تصمیم‌گیری‌هایی که به عنوان گزینه‌های پیش‌فرض ارائه می‌شوند متمایل هستند و نادراً به جستجوی گزینه‌های دیگر می‌پردازند.
  • کاربرد در دیزاین: در طراحی رابط‌های کاربری، می‌توان گزینه‌های پیش‌فرض را به شکلی طراحی کرد که استفاده‌کنندگان به سمت انتخاب آن‌ها سوق پیدا کنند.

5. سوگیری تاثیر اجتماعی (Social Influence Bias):

  • توضیح: این سوگیری به این معناست که افراد تحت تأثیر نظرات و رفتارهای اجتماعی خود قرار می‌گیرند و در تصمیم‌گیری‌هایشان تأثیر پذیرند.
  • کاربرد در دیزاین: در طراحی رابط‌های کاربری، می‌توان از ابزارهایی مانند نظرات کاربران، امتیازدهی‌ها، و ارتباطات اجتماعی برای تقویت تأثیر اجتماعی و تصمیم‌گیری‌های گروهی استفاده کرد.

6. سوگیری تاثیر خطر (Risk Bias):

  • توضیح: این سوگیری به این معناست که افراد در تصمیم‌گیری‌هایشان به شیوه‌هایی که با خطر کمتری همراه هستند، متمایل‌تر هستند.
  • کاربرد در دیزاین: در طراحی رابط‌های کاربری، می‌توان از ابزارهایی مانند ارائه تأییدیه‌های امنیتی، حفاظت اطلاعات شخصی، و نمایش وضعیت‌های خطر جهت افزایش اعتماد کاربران و تقویت اطمینان آن‌ها استفاده کرد.

7. سوگیری تاثیر خطای تأیید (Confirmation Bias):

  • توضیح: این سوگیری مرتبط با تمایل افراد به تأیید دیدگاه‌ها و باورهای قبلی خود است و ممکن است باعث نادیده گرفتن دلایل یا شواهد مغایر با این دیدگاه‌ها شود.
  • کاربرد در دیزاین: در طراحی مطالب و رابط‌های کاربری، می‌توان از این سوگیری با ارائه اطلاعات متعادل و دقیق، انتقادپذیری و پذیرش دیدگاه‌های مختلف را ترویج کرد تا تصمیم‌گیری‌ها بر اساس داده‌های کامل و شفاف انجام شود.

نتیجه‌گیری:

استفاده صحیح از این سوگیریها در دیزاین رابط‌های کاربری می‌تواند به بهبود تجربه کاربری کمک کند و  کاربران را به سمت تصمیم‌گیری‌های مطلوب و مؤثرتر سوق دهد بعلاوه سوگیریهای شناختی  می‌توانند تأثیر قابل توجهی در رفتار و تصمیم‌گیری کاربران داشته باشند. با درک عمیق‌تر از این سوگیریها و استفاده هوشمندانه از آن‌ها، طراحان می‌توانند تجربه کاربری را بهبود دهند و بازیکنان را به سمت تصمیم‌های موثرتر و مطلوب‌تر هدایت کنند.

نمایش بیشتر

مریم امیدی

گرافیک رو تا مقطع ارشد خوندم ولی همیشه حوزه‌های بین رشته‌ای برام جذابتر بودن. شروع کردم به تجربه کردن تا یاد بگیرم و یاد گرفتم هر دانشی که به بازکردن گره‌ای از زندگی انسانها کمک کنه و تجربه بهتری از زندگی رو رقم بزنه، نوعی دیزاینه. و علوم شناختی مثل دریچه ای هست بین دیزاین و انسان و هرچه که بتونه کمک کنه تا خودمون رو بهتر بشناسیم. وقتی وارد دنیای تجربه کاربری شدم تازه فهمیدم چه وسعت ناشناخته‌ای برای پیداکردن مسئله‌های واقعی و راه‌حل‌های کاربردی وجود داره. تلفیق تجربه کاربری با دانش علوم شناختی شیرین‌ترین بخش زندگی منه. هنوز اول راهم و در حال یادگرفتنم. از اندوه، اندیشه بسازیم.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا